سلام خدمت همه ی شما قالیفرشانی های عزیز؛
امروز در کنار شما هستیم تا با مقاله جدید فرش تبریز شما را با هنر اصیل و ماندگار این دیار بیشتر آشنا کنیم. هنر قالی بافی تبریز به نحوی گره خورده با فرهنگ کهن ایران زمین است که شناخت بیشتر آن موجب شناخت بیشتر قدمت هزاران ساله این سرزمین پهناور است. فرش تبریز یکی از مشهورترین و با کیفیت ترین فرش های دستباف ایران وجهان است. این فرش ها به دلیل طرح های زیبا، رنگارنگ و بافت دقیق، در سراسر جهان شناخته شده‌اند. فرش تبریز از پشم گوسفندان محلی بافته می‌شود و معمولاً دارای طرح های گل و بته است. همچنین، فرش تبریز معمولاً دارای کیفیت بالا و ماندگاری طولانی است.
تاریخچه فرش تبریز
فهرست مطالب
تاریخچه فرش تبریز
هنر فرش تبریز مربوط به سده‌های دوزادهم تا شانزدهم میلادی بوده است. شکل‌گیری ۲۰۰ شاهکار هنری فرش تبریز با ادغام هماهنگ هنرهای بافندگی و نگارگری ایرانی در طی ۱۴ سده، سطح بالای هنر بافندگان فرش را در این شهر به عرصهٔ نمایش گذاشته و مکتب کلاسیک تبریز بنیان نهاده شد.
فرش بافی در تبریز، قبل از دوران صفویه شروع شد و یکی از قدیمی ترین و معروف ترین مراکز بافت فرش های دستباف در دنیا به شمار می آمد. اوایل، فرش ها در قالب طرح های روستایی با رج شمارهای ۲۴ بافته می شد که به مرور زمان با رشد و ترقی فرش و قالیبافی تا ۱۱۰ رج افزاش پیدا کرد و همچنین به هنر درباری مبدل گشت.
قالی تبریز یکی از مشهورترین و با کیفیت ترین قالی های دستباف ایران وجهان است. این قالی‌ها به دلیل طرح‌های زیبا، رنگارنگ و بافت دقیق، در سراسر جهان شناخته شده‌اند. قالی تبریز یکی از مهمترین صنایع دستی ایران است و در شهر تبریز و مناطق اطراف آن تولید می‌شود.
قالی تبریز از پشم گوسفندان محلی بافته می‌شود که به دلیل شرایط آب و هوایی منطقه، پشم آنها بسیار نرم و با کیفیت است. این پشم با استفاده از روش‌های سنتی و دستی تمیز می‌شود و سپس به نخ‌های رنگی تبدیل می‌شود.
طرح‌های قالی تبریز معمولاً شامل گل و بته است که به صورت دستی روی قالی بافته می‌شوند. این طرح‌ها معمولاً با رنگ‌های زنده و زیبا ترکیب می‌شوند و به قالی زیبایی و جذابیت می‌بخشند. به طور کلی، قالی تبریز با طرح‌های زیبا، رنگارنگ و بافت دقیق، به عنوان یکی از نمادهای صنایع دستی ایران شناخته می‌شود و در بازار جهانی تقدیر و تحسین می شود.
خرید فرش تبریز زیبا و کلاسیک
فرش تبریز و ویژگی های بافتی آن
در میان ویژگی‌های مشترک تمامی قالی های آذربایجان گره ترکی بیش از همه مورد توجه است. نوع گلیم بافی قالی‌های روستایی و عشایری آذربایجان به ویژه در قالی‌های قدیمی عمدتاً به سبک معروف فارسی است و به عبارتی از پود ضخیم برای گلیم بافی استفاده می نمایند.
رج شمار قالی های روستایی آذربایجان عموماً درشت و بین ۱۵ و حداکثر ۲۵ رج محدود می گردند. دارهای قالی مورد استفاده در آذربایجان به جز قالی های عشایری، همگی از نوع عمودی است ابعاد دایره و چند ضلعی نیز طی سال های اخیر در این منطقه رواج یافته است. قالی روستایی آذربایجان ابعاد متفاوتی دارد. رج که به واحد تراکم گره گفته می‌شود، بهترین روش برای ارزیابی کیفیت فرش به شمار می‌رود؛ هر قدر شمار رج های یک فرش بیشتر باشد کیفیت آن نیز مطلوب‌تر خواهد بود. فرش های ظریف معمولاً از نخ های ابریشمی یا پنبه‌ای بافته می شوند.
((تبریز نقش مهمی را در زمینهٔ توسعه و گسترش سنت ها و هنر های تزئینی و کاربردی ایفا می‌کند.))
نمونه هایی از طرح های فرش تبریز
طرح های شناخته شده فرش تبریز عبارتند از:
۱) طرح هراتی یا ماهی
۲) اسلیمی ترنج دار
۳) طرح مستوفی
۴) مینا خانی
۵) اسلیمی لچک دار
۶) ترنج
۷) طرح گلدانی
۸) طرح درختی
۹) طرح تصویری
۱۰) طرح گلستانی یا باغی
۱۱) طرح شکارگاه
برای آشنایی بیشتر شما با این طرح ها چند نمونه از آن ها را توضیح میدهیم.
۱) طرح هراتی یا ماهی
فرش های طرح ماهی یا هراتی به دلیل زیبایی ظاهری که دارند و همچنین بکارگیری ابریشم خیلی خیلی کم که نزدیک به صفر است ، در دسته فرش هایی قرار می گیرند که برای پاخوری مداوم مناسب هستند یعنی انتخاب آن ها برای اتاق نشیمن و اتاق خواب و راهرو و هر جایی که رفت و آمد زیاد باشد مناسب است.
طرح ماهی امروزه بیشتر در تراکم های 40 رج و 50 رج تولید می شود، البته قبلا در تراکم های بالاتری هم تولید می شده است. در تولید تراکم 40 رج برای طرح هراتی یا همان ماهی از دو نوع متریال استفاده می شود.
نوع اول پشم دباغی که کیفیت آن بسیار پایین است و صرفا به خاطر قیمت پایین آن و استقبال کنندگان زیادش همچنان تولید می شود.
نوع دوم در تراکم 40 رج با پشم مرینوس به بازار معرفی می شود که با عنوان 6 لا یا 8 لا هم شناخته می شوند، این نوع پشم کیفیت بسیار خوبی دارد و برای استفاده مداوم توصیه می شود. تراکم بعدی این پشم 50 رج است که کیفیت آن عالی است.
از طرح های مختلف فرش طرح ماهی می شود به کمال الملک که معروف ترین و قدیمی ترین آن است، معراج و موج مهر اشاره کرد.
۲) اسلیمی ترنج دار
ترنج به عنوان یک گل بزرگ و مدور یا چند گوشه که در مرکز فرش بافته می شود. شکل ترنج می تواند دایره، بیضی، لوزی، مربع و بادامی باشد. اندازه ترنج در مناطق مختلف متفاوت است.
✅برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید به ویکی پدیا مراجعه کنید.
فرش هریس یا هریز
فرش هریس از انواع فرش به سبک بافت و نقشه فرش نفیس تبریز است که بافت درشت و دو پوده داشته و با گره ترکی بافته می شود.
طرح رایج در قالی هریس لچک ترنج با حاشیه سماوری نام دارد. اشکال هندسی و طرح های شکسته و ذهنی باف نیز در الگوی فرش رایج است.
فرش ابریشم هریس از انواع اعلای فرش ایرانی است که در خرید فرش، توجه علاقمندان را از داخل و خارج از کشور به خود جلب می کند.
فرش هریس یا هریز
